Ayrık beyin sendromu; Corpus callosum’da meydana gelen lezyonlardan ve Corpus callosum’un işlevinin kısmen veya tamamen bozulmasından kaynaklanan nörolojik bir hastalıktır. Corpus callosum, beyin loblarını birbirine bağlayan 200 milyon aksondan oluşan sinirsel bir yapıdır .Corpus callosum’un birincil görevi,beynin her iki lobundaki motor,duyu işlevlerini ve bilişsel işlevleri birbirine entegre etmektir. 1940’lardan beri şiddetli epilepsi nöbetlerini gidermek için kullanılan Corpus callosum’u cerrahi müdahaleyle çıkarma yöntemi hiç beklenmedik sinirbilimsel bir durum meydana getirdi: Ayrık beyin sendromu.
Bu sendroma sahip olan bir hastanın beyninin her iki lobu da çevresini birbirinden bağımsız bir şekilde algılar ve vücudun gerçekleştirmesi için birbiriyle uyuşmayan eylemler ortaya koyar. Mesela, ayrık beyin sendromlu bir hastanın sağ eli kendisini giydirmeye çalışırken sol eli buna engel olabilir.
Bu hastalardan biri ise Kim Peek. Kendisi bu sendroma sahip olan hastaların çoğundan farklı olarak doğuştan Corpus callosum eksikliğiyle dünyaya geldi. Kim Peek,9.000 kitabı hafızasında barındırmakla beraber içinde Amerikan tarihini, sporu, coğrafyayı, aktörleri ve aktrisleri, edebiyatı,klasik müziği, Amerika Birleşik Devletleri’nin bölgelerinin tüm posta kodlarını ve bu bölgelerde yayın yapan televizyon kanallarını, herhangi büyük bir Amerikan kentine adım adım nasıl gidileceğini barındıran geniş bir bilgi dağarcığına sahipti. Buna karşın IQ’su 87’ydi,otistik olarak tanılanmıştı ve kendi gömleğini ilikleyemiyordu.2009 yılında ise hayatını kaybetti. Her ne kadar ayrık beyin sendromlu hastalar üzerinde yapılan çalışmalar bize insanlar arasında hayli yaygın olarak bilinen ve konuşulan ’’sol beynin aritmetik ve analiz içeren işlemlerde, sağ beynin ise duygusal ve sanatsal alanlarda baskın olması’’ bilgisi ve düşüncesini kazandırmış olsa da artık bilim insanları beynin işlevlerini ve çalışma prensiplerini anlamak için ayrık beyin sendromlu hastalarla çalışmak yerine MRI (Manyatik Rezonans Görüntüleme)Tekniği gibi tekniklere başvuruyor. Yine de California Üniversitesi’nde bir psikolog olan Michael Miller’a göre ayrık beyin sendromlu hastalar, bugün kullandığımız MRI gibi tekniklerin anlatamadığı şeyleri anlatıyorlar.
Yazının sonunda ayrık beyin sendromuyla ilgili kendi deneylerinizi yapabileceğiniz bir oyun bulabilirsiniz. Bilimle kalın.
Miraç TURGUT 01.01.2020
Deney linki: https://educationalgames.nobelprize.org/educational/medicine/split-brain/splitbrainexp.html
Kaynaklar:
http://www.wikizero.biz/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvU3BsaXQtYnJhaW4
http://noroblog.net/2018/01/25/ayrik-beyin-sendromu-1-beyin-2-insan/ https://www.nature.com/news/the-split-brain-a-tale-of-two-halves-1.10213
https://sinirbilim.org/ayrik-beyin/ https://neurosciencenews.com/language-development-neuroscience-4210/
http://www.wikizero.biz/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvQ29ycHVzX2NhbGxvc290b215
Comments