DÖNEM 2
KOMİTE 5
ANATOMİ
BULBUS VE CEREBELLUM ANATOMİSİ
BULBUS (MEDULLA OBLANGATA):
- Lokalizasyon olarak üstte pons, altta medulla spinalis, arkada 4. ventrikül ve cerebellum tarafından sınırlandırılmıştır.
- Medulla spinalisi besleyen a.vertebralisler bulbustan geçip ponsun ön tarafında birleşerek a. basillarisi oluşturur.
- Foramen magnumda sonlanır ve MS olarak devam eder.
- Önündeki yarık -->fissura mediana anterior , yarıkların sonlandığı yer -->foramen çekum, yarıkların yanındaki kabarıntılar-->pyramis bulbi, pyramislerin yanındaki oluk--> sulcus anterolateralis, sulcusun arkasındaki çıkıntı -->oliva , olivanın arkasındaki oluk-->sulcus retroolivaris denir.
- Sulcus anterolateralisten 12.kraniyal sinir (n. hypoglossus ) , sulcus retroolivaristen 9.KS (n. glossofaringeus) 10.KS (N.vagus) 11.KS (n. accessorius) çıkış yapar.
- 1 ve 2. kraniyal sinirler hariç diğer kafa çiftleri beyin sapından çıkış yaparlar.
- 4. KS (n. trochlearis) beyin sapını çapraz yapıp arkadan terk eden tek kraniyal sinirdir.
- Bulbusun arkasında sulcus intermedius posterior yapısı fasiculus gracilis (iç kısımda), fasiculus cuneatus (dış kısımda) olarak iki bölgeye ayırır.Bu fasiculuslar duyuyu kortekse iletir.
- Fasiculusların üzerinde çıkıntılar bulunur.Bu çıkıntıları nucleus gracilis ve nucleus cuneatus oluşturur.
- Fossa rhomboidea denilen 4. ventrikülün tabanını oluşturan yapı alt tarafta bulbusun arka sınırını oluşturur. Üçgen yapıları bu bölgede : üsttekine trigonum nervi hypoglossi, alttakine trigonum nervi vagi
- Area postrema : bulantı ve kusma merkezi
- Bulbustaki kraniyal sinirlerin duyu çekirdekleri
Nucleus spinalis nervi trigemini : 5.KS--> Cranium bölgesinden ağrı ve ısı duyusu
Nucleus tractus solitarius : 7,9,10.KS ortak çekirdeği --->tat duyusu
Nucleus vestibularis ve nuc. cochlearis : 8.KS pons ve bulbusta ortak yapısı --->denge ve işitme
- Bulbustaki kraniyal sinirlerin motor ve parasempatik çekirdekleri
Nucleus salivatorius inferior :9.KS parasempatik çekirdeği--->glandula parotideayı uyarır.
Nucleus dorsalis nervi vagi :10.KS parasempatik çekirdeği-->kolonun 1/3 distaline kadar uzanır
Nucleus ambiqus :9,10,11.KS ortak motor çekirdeği-->yumuşak damak , larinks ve farinks kasları (m.tensor veli palatini hariç)
Nucleus nervi hypoglossi :12.KS motor çekirdeği
- Pyramis bulbilerin çapraz yaptığı yer ---> decussatio pyramidum (tractus corticospinalisin çoğu lifi burada çaprazlaşır, harabiyetinde hasar kontrolateral)
- A. basillaris ve a.carotis eksterna---> willis poligonu (circulus arteriosus)
- Öksürme , kusma, dolaşım ve solunum merkezidir.Çekirdekleri BOS 'taki H+ konsantrasyona duyarlıdır.
- Tonsilla cerebellinin fıtıklaşıp bulbusa bası yapması--->dolaşım ve solunumu sekteye uğratır
- Bulbusta beslenme problemi--->wallenberg sendromu--->yutma ,konuşma güçlüğü;bulantı,kusma,vertigo;yüzde ipsilateral, vücudun diğer bölgelerinde kontrolateral ağrı ve ısı kaybı
CEREBELLUM
- Fossa cranii posterior bölgesinde lokalize
- Tentorium cerebelli ile beyin ve cerebellum ayrılır
- Cerebellum 3 pedincul ile beyin sapıyla bağlantı kurar :
1-Pedinculus serebellaris superior : Ağırlıklı olarak efferent liflerden meydana gelir.(mezensefalon)
2-Pedinculus serebellaris medius :Ağırlıklı olarak afferent liflerden meydana gelir.(pons) En kalın ve en büyük ayak
3-Pedinculus serebellaris inferior :Ağırlıklı olarak afferent liflerden meydana gelir.(bulbus)
- Cerebellumun 2 hemisferi birbirine vermis serebelli ile bağlanır.
- Anatomik olarak --->lobus serebelli anterior, lobus serebelli posterior, lobus flocculonodullaris
- Fonksiyonel olarak--->vestibulocerebellaris (denge), spinocerebellum (hareketin devam ettirilmesi), cerebrocerebellum (hareketi planlama, durdurma, zamanlama)
- Görüntüsünden dolayı arbor vitae cerebelli (Hayat ağacı)
- Korteks gri cevher-->moleküler tabaka,purkinje tabakası, granülosum tabakası
- İçte gri cevher uzantıları :nuc. dentatus, nuc. emboliformis, nuc. globulus, nuc. fastigi.
- Cerebellumda efferentlerin izledikleri yollar :1- purkinje lifleri-->nuc. fastigi-->pedinculus serebellaris inferior
- 2- purkinje lifleri-->nuc. dentatus ,embiliformis,globulus-->pedinculus serebellaris superior
- Serebellum fonksiyonları--> dengenin sağlanması, hareketin amaca uygun ve düzgün olması ,agonist-antagonist kasların uyumu, kas tonusunun ayarlanması ve komplike hareketlerin öğrenilmesi
- Vestibuloserebellum lezyonları : dengede kayıp (ataksi)
- Spinoserebellum lezyonları : hipotoni, konuşma bozukluğu
- Serebroserebellum lezyonları : kinetik tremor, hipotoni, disartri,serebellar ataksi,ritim bozukluğu,dismetri,ardışık zıt hareketlerin yapılamaması görülür.
- Serebellar hastalığa ait bulgular lezyon ile aynı taraftadır.(ipsilateral)