top of page
DÖNEM 2
KOMİTE 5
ANATOMİ
Telencephalon
- İnsanlar genellikle sağ ellerini kullandıkları için sol hemisfer daha büyüktür ve dominant hemisferdir.
- Her bir hemisferde dıştan içe doğru --->cortex cerebri, substantia alba(beyaz cevher), basal ganglionlar ,ventriküller(ventriculus lateralis,ventriculus tertius,ventriculus quartus)bulunur.
- Lobus frontaliste bulunan gyrus yapıları: Gyrus rectus,gyri orbitales,gyrus paraterminalis,gyrus precentralis.
- Lobus frontaliste bulunan sulcus yapıları: Sulcus precentralis,sulcus frontalis superior,sulcus frontalis inferior.
- Lobus parietaliste bulunan gyrus yapıları: Gyrus postcentralis,gyrus supmarginalis,gyrus angularis,precuneus.
- Lobus parietaliste bulunan sulcus yapıları: Sulcus postcentralis, sulcus infraparietalis
- Lobus temporaliste bulunan gyruslar:Gyrus parahippocampus,gyrus dentatus,gyri temporales transversi(Heschi girusları),uncus.
- Lobus temporaliste bulunan sulcuslar: Sulcus temporalis superior, sulcus temporalis inferior
- Lobus occipitaliste bulunan gyruslar: Gyrus lingualis, cuneus ,sulcus calcarinus.
- Lobulus paracentralis: hemisferlerin iç yüzünde gyrus cinguli'nin yukarısında yer alır . Karşı taraf alt ekstremite (bacak ve ayak) ve perineal bölge ile ilgili hem motor hem de duyu alanları içerir. Miksiyon ve defekasyonun istemli kontrol merkezidir.
Frontal Lobun Kortikal Alanları
- Primer motor alan: Brodmann'ın 4 numaralı alanıdır. Sulcus centralisin hemen önünde yer alan gyrus precentralis'tedir.
- Bu alanda bulunan hücrelerin uzantıları ,tractus corticospinalis ve tractus corticonuclearis'i oluşturur.
- primer motor nöron korteksin lezyonları ,karşı vücut yarımında gevşek paralizi (hipotoni) ve tüm refleksleriin kaybı ile sonuçlanır.
- Premotor alan: Brodmann'ın 6numaralı alanıdır . Premotor korteksin harabiyeti ,beceri gerektiren kompleks hareketlerin (yürüme gibi) yapılamamasına (apraksi) neden olabilir. Bu tür hastalarda ,motor paralizi olmamasına rağmen yürüme güçlüğü vardır .
- Frontal göz alanı: Brodmann'ın 8 numaralı alanıdır. Gyrus frontalis medius'tadır. Vizüel uyarılardan bağımsız olarak gözün istemli hareketlerini kontrol eder.
- Motor konuşma alanı ( Broca alanı ,44 ve 45); Gyrus frontalis inferiordaki pars triangularis (45) ve buraya komşu pars opercularis 'de (44) lokalizedir.
- Dominant hemisferdedir. Bu alan larinks,yumuşak damak,dil,ağız ve respiratuar kasların bulunduğu primer motor alan bölümüne komşudur ve bu alanlarda olan bağlantıları ile kelimelerin şekillenmesini sağlar.
- lezyonunda Broca afazisi olur.Hasta kelimeleri ya hiç söyleyemez ya da çok zor söyler .
- Motor konuşma alanı, fasciculus arcuatus denilen assosiasyon yol ile Wernicke alanıyla bağlantılıdır.
- İnsan vücudunun gyrus precentralisteki yerleşimi motor homonculus olarak bilinir. Yüz en aşağıdadır. Daha sonra yukarıya doğru el ,kol,gövde ve alt ekstremite gelir. Bacak ,ayak ve perineum hemisferin iç yüzündedir.
Pariyetal Lobun Kortikal Alanları
- Primer somatik duyu alanı: Gyrus postcentralis'te lokalizedir. Brodmann'ın 3,1,2 numaralı alanlarıdır.
- gyrus postcentralisin lezyonlarında proprioseptif duyular tamamen kaybolurken özellikle ağrı ve ısı duyuları kaba olarak algılanır. Bu duyuların kaybolmama nedeni talamus'ta ham olarak daha iyi algılanabilmesidir.
- Somatik duyu assosiasyon alanı: Brodmann'ın 5,7 ve 40 numaralı alanıdır. Primer somatik duyu korteksine gelen duyu bilgilerinin çözülmesinde rolü vardır.
- Objelerin şekli,yapısı ve boyutunun dokunma ile ayırt edilmesini(stereognozi)sağlar.
- bu alanın lezyonlarında karşı vücut yarımındaki objeleri dokunarak tanıma yeteneği kaybolur(astereognozi).
- Primer motor alanı:Gyrus postcentralisin alt ucunda pariyetal operkulumda lokalizedir. 43 numaralı Brodmann alanıdır.
- Bu alanı uyaran lezyonlarda tat halisünasyonları olur. Alanın harabiyetinde ise ipsilateral dil yarımında tat duyusu bozulur.
- Gyrus angularis(39): yazılı sözcüklerin ve sembollerin anlaşılması ile ilgilidir. Vizüel uyarıların tanınmasında rolü vardır.
- Gyrus supramarginalis(40): bu merkez yazabilme merkezi olarak bilinir. 39. ve 40. sahalar Wernicke alanının bölümleri olarak kabul edilir.
Oksipital Lobun Kortikal Alanları
- Primer Vizüel Alan: Brodmann'ın 17 numaralı alanıdır. Sulcus calcarinus'un her iki trafında ,gyrus calcarinus'un iç yüzüne karşılık gelir.
- görme alanının sağ yarısı sol hemisferin vizüel korteksinde ,sol yarısı da sağ hemisferin vizüel korteksinde temsil edilir.
- Vizüel korteksin harabiyetlerinde kontralateral homonimos hemianopia olur.
- Vizüel assosiasyon alanı: Brodmann'ın 18 ve 19 numaralı alanlarıdır.
- görülen objenin özellikleri (rengi ve şekli)ile ilgilidir. Primer görme merkezinden aldığı uyarıları saklayıp tekrar karşılaşıldığında tanınmasını sağlar.
Temporal Lobun Kortikal Alanları:
- Primer Oditör Alan: Gyrus temporalis superiorun üst yüzündeki gyri temporales transversi(Heschl'in transvers girusları)'lerdeki 41 ve 42 numaralı Brodmann alanlarıdır.
- primer oditör korteks lezyonlarında ,akustik boşlukta sesin geliş yönü ve mesafesi,yani lokazisasyonu yapılamaz.
- Oditör Assosiasyon alanı(Wernicke'nin duysal konuşma alanı);dominant hemisferde ,gyrus temporalis superiordaki 22 numaralı Brodmann alanıdır.
- 22 numaralı alan işitilen ya da konuşulan sözcüklerin anlaşılması ile ilgilidir.
- Wernicke Alanı: fasciculus arcuatus denilen bir lif demetiyle Broca alanıyla bağlantılıdır. İşitilen ya da konuşulan dil,primer oditör kortekse algılanır ve buradan Wernicke alanına geçirilip,burada anlaşılır olur.
- Primer Olfactur alan: temporal lobun ucundaki piriform kortekstir. Uncusta bulunur .
- Sekonder (assosiasyon) Olfactur Alanı(28): entorinal korteks olarak da bilinir.
Büşra AKGÖZ
4 Mayıs 2021
bottom of page